سینمای کوتاه و جشنواره ها

برای سینمای کوتاه مهمترین پایگاه جهت عرضه و نمایش، جشنواره های سینمائیست. جشنواره فیلم کوتاه تهران که قدیمی ترین فستیوال فیلم کوتاه در کشور است(بعد از انقلاب) تا سالها تنها مکان برای نمایش این آثار بود. در سالهای اخیر تعداد زیادی جشنواره با موضوعیت های مختلف بوجود آمده ولی باز هم جشنواره فیلم کوتاه تهران به لحاظ تاثیرگذاری بر روند این سینما و فیلمسازانش مهمترین در کشور است. این جشنواره که بیشترین تعداد فیلم متقاضی برای حضور را نسبت به سایر جشنواره ها دارد و هر ساله شاهد رشد کمی در این زمینه می باشد را انجمن سینمای جوانان ایران که خود را متولی فیلم کوتاه در کشور می داند برگزار می کند. اکثر فیلمسازان جوان و گمنام آرزوی حضور و کسب موفقیت در این جشنواره را دارند و همین امر باعث می شود این فیلمسازان به سمت تولید آثاری بروند که مورد پسند جشنواره باشد. وقتی تاریخ این جشنواره را مرور می کنیم می بینیم که در دوره های مختلف و در زمان مدیریت های گوناگون، ساختار فیلم های مورد پسند جشنواره هم تغییر می کند و فیلمسازان را به دنبال خود می کشاند؛ بگونه ای که هر ساله شاهد حضور سیل گونه فیلمهای مشابه و حتی کپی شده آثار موفق سال قبل جشنواره هستیم. این روند باعث می گردد فیلمسازان به جای شناخت سینما و سعی در جهت ساخت آثاری که بتواند جایگاهی در تاریخ سینما داشته باشد، تمام ذهنشان را معطوف به خلق آثاری می کنند که مورد پذیرش سیاست روز حاکم بر جشنواره باشد و همین امر باعث افت سطح کیفی سینمای کوتاه و فاصله پیدا کردن فیلمسازان از سینمای فاخر و آوانگارد می شود بطوریکه این سینماگران به جای آنکه نگاه و هدفشان در جهت ارتقاء سینما باشد یک نگاه کاملا فردی در جهت موفقیت  و معروفیت خود به سینما دارند و فقط در این جهت کار می کنند که آثارشان در جشنواره ها حضور یابد و موفق به کسب رتبه شود. این نگاه در بعضی از فیلمسازان چنان پیشرفت کرده که سبب نوعی رفتارهای خارج از اخلاق در جهت دستیابی به اهدافشان می شود و باید اعتراف کرد این بد اخلاقی ها در استان ما هم بسیار نمود پیدا کرده، بگونه ای که فضای ناسالمی بر وضعیت فیلمسازی در استان حاکم شده است. بد اخلاقی یعنی اینکه یک فیلمساز 45 ساله برای حضور در جشنواره و کسب جایزه بهترین استعداد جوان، خودش را 16 ساله معرفی کند! یا سینماگری که بلافاصله بعد از اینکه متوجه می شود از جشنواره جایزه ای کسب نکرده مراسم اختتامیه را ترک و از همانجا با خود عهد می بندد تا آنجا که بتواند آنهایی را که به خیالش مانع از دستیابی او به جایزه شده اند را تخریب کند! و همچنین فیلمسازی که وقتی فیلمش موفق به حضور در جشنواره نمی شود، شروع می کند به تخریب، توهین و اذیت هیات انتخاب جشنواره!  حال آیا با دیدن چنین رفتارهایی از این افراد می توان به صداقت نگاه آنان در اثر هنریشان اطمینان کرد؟
تاسف زمانی بیشتر می شود که نگاهی به آثار انتخابی جشنواره فیلم کوتاه تهران می اندازیم و مشاهده می کنیم در میان آنها، فیلمهای بی ارزش و تبلیغاتی  فراوانی وجود دارد. دلیل این پایین بودن سطح جشنواره را باید در  عدم شناخت برگزارکنندگان جشنواره نسبت به مقوله سینما و ضعیف بودن هیات انتخاب جشنواره دید. چندی پیش خبری بر روی یکی از خبرگزاریهای کشور آمده بود که حکایت از مشاهده 220 فیلم متقاضی حضور در بخش تجربی این جشنواره در یک نصف روز داشت یعنی بیش از 80 درصد از فیلمها به هیچ وجه توسط هیات انتخاب مشاهده نشده است. حال وقتی فساد و بی عدالتی تا این حد وارد این فستیوال شده چرا باید فیلمسازان آثارشان را قربانی حضور در همچین جشنواره ای کنند.   
مطمئنا تنها راه تغییر فضای کنونی، دادن نقش مثبت به جشنواره ها با تعیین سیاستهایی در جهت شناخت و ترویج سینمای آوانگارد می باشد و این اصل در زمانی محقق می گردد که سیاست گذاری جشنواره ها را به اشخاصی که کمترین شناخت را نسبت به سینما دارند واگذار نکنیم.

                                                                     امین درستکار       

منبع: نشریه صبا ۸۹/۹/۱